Literatür Tarama Teknikleri: Etkili Araştırma Yöntemleri

Literatür tarama teknikleri şüphesiz tez yazma sürecinin en önemli aşamalarından biri olarak nitelendirilebilir. Literatür taraması yapılırken birbirinden farklı birçok teknik kullanılması tezin başarı oranı üzerinde etkilidir. Bu taramanın yapılmasında belirli amaçlar ve aşamalar da bulunur. Literatür araştırması yapmak tez yazma aşamasında şüphesiz kişiler için çok büyük bir önem taşır. Gerekli araştırmayı yapmak tez yazdırma aşamasında büyük kolaylıklar sağlayacağı gibi aynı zamanda kişilerin tezlerinde başarılı olmalarına da büyük ölçüde yardım eder.

Literatür Taramasının Amacı

Literatür taraması nedir sorusuna basit bir şekilde cevap verilebilir. Bu tarama kişilere araştırmaları sırasında veri toplama imkanı sunar. Böylece kişiler yapacakları çalışmanın daha önce yapılıp yapılmadığını ve hangi temalar kullanıldığını rahat bir şekilde öğrenebilir. Konu ile ilgili daha önce yapılan araştırmaları bilmek kişilere büyük avantajlar sunar demek yanlış olmaz.

Literatür taraması nasıl yapılır konusunda ise kişilerin ilk adım olarak veri toplamaya başlaması gerekir. Sonrasında toplanan veriler tartışılarak çeşitli ilişkiler kurulur. Bu taramaya başlamak için ilk yapılması gerekenlerden biri de anahtar kelime analizidir. Anahtar kelimeler aracılığı ile bu aşama son derece pratik bir hale gelebilir. 

Bu tarama aynı zamanda yazılan tezin ne kadar özgün ve güvenilir bilgiler içerdiğini de kanıtlayan bir nitelik taşır. Bu sayede üzerinde çalışacağınız konu hakkında da derin ve detaylı bir bilgi sahibi olabilirsiniz. Aynı zamanda konu özelinde daha önce çalışılmayan ve eksik olan içerikleri de görmeniz mümkün. Ayrıca tarama işlemini gerçekleştirerek kullanılan yöntemlere ve elde edilen sonuçlara da kolay bir şekilde ulaşabilirsiniz.

Literatür tarama teknikleri gibi bu taramanın amaçları da vardır. İlgili taramayı yapmak kişilere daha önce yapılan araştırmalar hakkında bilgi verir. Bu araştırmalar bilimsel araştırmaya dahil edildiği için temelinde gerçekliğin tespit edilmesi bulunmaktadır. Bilimsel amaçlı yapılan araştırmalarda hipotezler kullanılarak bu hipotezler üzerinde değerlendirmeler yapılır. Bu nedenle bilimsel araştırmalar tez yazma sürecinde oldukça önemlidir.

Literatür tarama sürecinde bilimsel araştırmalardan yardım alınarak bu yolda ilerlenmelidir. Bu taramanın amacı ise bilimsel odaklı yazılan makaleleri ortaya koymaktır. Literatür tarama tezin veya akademik metnin ortaya çıkmasında büyük önem taşıdığı için bu alanda sık yapılan hatalardan da kaçınılmalıdır. Tez için kaynak taraması yapılırken kişiler birtakım hatalara düşebilir. Bu konuda yapılan en yaygın hatalardan birinin ise detaylı araştırma yapmamak olduğu söylenebilir. Eğer tarama aşamasında üstün körü bir tavır sergilerseniz araştırmanızı doğru bir şekilde yapma olasılığınız düşebilir. Aynı zamanda teziniz kopya ya da alıntı özelliği taşımaya daha müsait bir hale gelir. 

Tarama aşamasında araştırma yapacağınız konu ile ilgili sonuçları aratmanız gerekir. Bu noktada çeşitli anahtar kelimelerden faydalanabilirsiniz. Çeşitli alt başlıklar oluşturabilecek konuları da araştırarak detaylı bir tarama yapmanız mümkün. Bu noktada kişilerin araştırma yapacakları konuyu da iyi bir şekilde belirlemesi gerekir. Taramanızın kaliteli niteliklere sahip olması için bu aşamada her türlü intihal oluşturabilecek unsurdan uzak durmanız gerekir. Bu hatalardan kaçınmak içinse tarama teknikleri takip edilmelidir.

Araştırma Sorularını Belirleme

Literatür tarama aşamasına geçmeden önce araştırma sorusu belirlenmelidir. 

• Araştırma sorusunun belirlenmesi hangi yönde tarama yapılacağını da belirleyen bir unsurdur. Buna göre araştırma sorunuz ile ilgili daha önce yapılan araştırmaları kolaylıkla görebilirsiniz ve bu çerçevede araştırmanızı detaylı bir şekilde şekillendirebilirsiniz. 
• Tarama sırasında ulaştığınız kaynaklara sınır koymalı ve kaynaklar arasında gerekli ilişkiyi kurmalısınız. Son aşamada ise yapılan araştırmalar iyi bir şekilde incelenerek hangi noktada eksik kalındığı tespit edilmelidir. Eksik kalınan unsurlar üzerinde tez yazma aşamasındaki kişiler kendine bir araştırma konusu belirleyebilir.

Araştırma teknikleri bu unsurlar doğrultusunda şekillenir ve araştırma sorularının belirlenmesi ile nasıl bir tarama yapılacağı ortaya çıkar. 

Doğru Kaynakları Bulma

Literatür incelemesi aşamasında geniş bir veritabanına sahip olmak çok büyük bir önem taşır. Böylece kişiler tez yazacakları konu üzerinde daha donanımlı bir hale gelebilir. Donanımlı hale gelen kişiler ise tezlerine iyi bir şekilde odaklanarak doğru araştırmalar yapmaya başlayabilir. Yapılan tarama sonucunda kişiler araştırma yapacakları konu özelinde büyük ölçüde fikir sahibi olabilir. Elde edilen fikirler ışığında ise daha önce araştırılmamış bir konu üzerinde çalışılmaya başlamak daha uygun olur.

Bu nedenlerden ötürü tez yazacak ve yazan her kişinin bu tarama aşamasını es geçmemesi ve mutlaka yapması gerekir. İlgili tarama işlemini yapmak tezinizi daha kolay ve çeşitli yönergeler doğrultusunda yazmanıza büyük ölçüde yardımcı olur. Tarama yapan kişilerin daha doğru yöntemler ile tez yazdığını söylemek ise bu noktada mümkün. Siz de doğru aşamalarla tez yazmak ve başarılı bir sonuç ile karşılaşmak için gerekli tarama işleminizi yapmalısınız. Bunun için kaliteli hizmet veren alanında uzman kişilerle iletişim kurabilir ve gerekli görüşmeyi sağlayabilirsiniz.

Araştırma teknikleri bünyesinde literatür taraması yapılırken birçok kaynak ve doküman kullanılmalıdır. Kullanılan kaynak çeşitliliğinin fazla olması bu taramanın uygun bir şekilde yapılmış olmasını sağlıyor. Tez yazma sürecinde tarama yapılan kaynak sayısı arttıkça tez konusunun profesyonelliği de artış gösteriyor. Bu noktada en yaygın olarak internet kullanılmalıdır. İnternet üzerinde bulunan tüm akademik makalelere araştırma konusu odaklı bir şekilde göz atılması gerekir. Bunun için tez yazma aşamasındaki kişiler akademik makaleleri sıralayan arama motorunu tercih etmelidir. Dijital ortam aracılığı ile yapılan detaylı tarama işlemi intihal unsurunu da ortadan kaldırmada büyük bir ölçüde etkilidir. Akademik dürüstlüğü korumak için Plagiarism – İntihal önleme önemli konudur. Grammarly, Turnitin gibi uygulamalar bunun için iyi sonuç verebilir.

Akademik yazılar için kaynak arama aşaması dijital ortam ile sınırlı kalmamalı ve yazılı kaynaklara da bakılmalıdır. Bu noktada tez yazma aşamasındaki kişiler kapsamlı kütüphaneleri tercih edebilir. Burada yer alan birçok kitap ve ansiklopedi kaliteli bir kaynak araştırmasının başında yer alır. Alfabetik sıraya göre dizilen ansiklopediler arasında seçtiğiniz konu ile uyumlu bölümü bularak tüm noktalara detaylı bir şekilde göz atmanız gerekir. Gözden kaçan kaynaklar ve araştırma sonuçları literatür taramasını doğru bir şekilde yapmanızın önüne geçer.

Konuyla ilgili danışmanlık almak size zaman kazandıra bilir. RESSAR olarak bu alanda sizlere hizmet vermekteyiz.

Anahtar Kelime Seçimi ve Kullanımı

Anahtar kelime seçimi literatür taramasının başarılı olmasında büyük bir etkendir. Buna göre tarama yaparken araştırılan konuya dair anahtar kelimeler iyi bir şekilde seçilmelidir. Anahtar kelime seçerken yazılan tezin başlığından ve alt başlıklarından yararlanılabilir. Doğru seçilmeyen anahtar kelimeler bu taramanın kısıtlı bir şekilde yapılmasına sebep olur. Kısıtlama olarak gerçekleşen tarama ise doğru nitelikler taşımamaktadır. Tarama etkin bir şekilde yapılamayacağı için ise yanlış tarama sonucunda daha önce araştırılan bir konu üzerinde tekrar araştırma yapılması gündem olabilir.

Anahtar kelime seçimi eşsiz bir araştırma konusu bulma üzerinde oldukça etkilidir. Belirtilen anahtar kelimeler uygun bir şekilde aranmalı ve daha önce bu kelimelere dair bir araştırma yapılıp yapılmadığına bakılmalıdır. Böylece değerlendirmeleriniz ve hipotezleriniz doğrultusunda özgün bir araştırma yazısı yazmaya başlamanız mümkün.

Kaynakların Değerlendirilmesi

Bilimsel araştırma için kaynak değerlendirme aşamasında dikkat edilmesi gereken çeşitli unsurlar vardır. Tarama sonucunda elde edilen kaynakların ilk olarak güvenilir olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer kaynak güvenilir değil ise değerlendirmeye alınma aşamasında çeşitli sıkıntılar yaşanabilir. Aynı zamanda tarama sonucunda elde edilen kaynakların araştırılan konu ile alakası olması da son derece önemlidir. Tez yazan kişiler geçerli nitelikler taşıyan kaynakları dikkate alabilir. 

Elde edilen kaynakların güvenilirliği ve geçerliliği sorgulanmak zorundadır. Aksi halde tez yazma aşmasında olan kişiler bu taramadan yanlış bilgiler elde ederek kendi tez yazılarını da yanlış şekilde yönlendirebilir. Tarama sonucunda çıkan unsurların yayınlanma seçeneklerine göz atılmalıdır.

Not Alma ve Özetleme Teknikleri

Tarama sırasında karşınıza çıkan kaynakları sonrasında unutmamak ve araştırmanızda kullanmamak için not almanız gerekir. Bunun için tüm makale hakkında not tutmak yerine yalnızca vurgulamak istediğiniz kısımları yazabilirsiniz. Okuduğunuz makalelerin sizin konunuz ile benzerlik gösterdiği bölümleri not almayı tercih edebilirsiniz. Bu aşamada Cornell tekniği gibi yöntemlerden de yararlanılabilir. Böylece tez yazma aşamasındaki kişiler okuma sağladıkları makalelerin önemli bilgi içeren bölümlerine istediği zaman göz atabilir.

Böylece yapılan taramalara sürekli olarak geri dönülmesine gerek kalmadan ekişiler makale bilgilerini elinin altında tutabilir. Önemli görülen makaleler ise daha uzun bir yöntem ile özetlenmelidir. Bu not alma ve özetleme aşamaları literatür taramasının kolaylaşması üzerinde etkilidir.

Atıf Yapma ve Kaynakça Oluşturma

Etkili literatür tarama yöntemleri arasında uygun bir şekilde atıf yapmak da oldukça önemlidir. Eğer akademik bir makalede doğrudan atıf yapılıyorsa herhangi bir bilgi değiştirilmemelidir. Eğer alıntının bir kısmı yazıya dahil edilmeyecekse üç nokta işareti ile gösterilmelidir. Doğrudan yapılan atıfta kelime sayısı kırktan az ise tırnak işaretinin kullanılması gerekir. Eğer bu atıf türünde kullanılan kelime sayısı kırktan fazla ise yeni bir satıra geçilmeli ve 1.25 cm değerinde içerden yazılmaya başlanmalıdır.

Kaynakça oluşturmada size “Kaynakça Nedir?” başlıklı içeriğimiz yardımcı olabilir.

Atıf yapılan bölümde yazar bulunmuyorsa makale başlığı, bölüm başlığı, web sayfası, dergi, kitap, rapor başlığı sırası takip edilmelidir. Birden çok yazara atıf yapılan durumlarda ise tüm yazarlar birbirinden virgül ile ayrılmalıdır. Kurumlara yapılan atıflarda ise yalnızca kurum adı ve yıl yazılması yeterli olur. Akademik bir makalede doğru şekilde kaynak göstermek için yazar adı, yazının başlığı, cilt sayısı sırası takip edilebilir.